Την Κυριακή 16 Μαρτίου 2014, έγινε στην πλατεία Σουρωτής Θεσσαλονίκης ανοιχτό σπορείο από το Πελίτι. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι διοργανώθηκε από τους Εθελοντές Σουρωτής και το Πελίτι μία όμορφη εκδήλωση με μουσικές και τραγούδια, εργαστήρι σποράς και μοίρασμα παραδοσιακών σπόρων κηπευτικών. Μας χαιρέτησαν και μας μίλησαν ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης, ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από την πελώρια προσπάθεια διατήρησης των παραδοσιακών ποικιλιών και δημιούργησε το Πελίτι, και ο Δημήτρης Κουφάκης, ο συντονιστής της τοπικής ομάδας του Πελίτι στα Βασιλικά Θεσσαλονίκης.

Στο εργαστήρι σποράς μας έδειξαν πώς να σπείρουμε σωστά και αποτελεσματικά τα σποράκια που θα πάρουμε. Γύρω γύρω από το τραπέζι μαζεύτηκαν φυσικά οι κηπουροί του μέλλοντος.

Στο τέλος μοιράστηκαν τα σποράκια. Ο κάθε ένας παρευρισκόμενος μπορούσε να πάρει 4 κουπόνια δωρεάν και να τα ανταλλάξει με 4 σακουλάκια σπόρων.  Μόνη “υποχρέωση” του κάθε ένα που πήρε σπόρους είναι να τους σπείρει και να τους συλλέξει για την επόμενη χρονιά. Και γιατί όχι, να τους μοιράσει και σε φίλους του.  Ιδού εργατικά αγροτικά χέρια, που πιάνουν το πατόφτυαρο και του αλλάζουν τα φώτα, με τα μαγικά χαρτάκια.

Η συλλογή είχε σπόρους από πολλές γνωστές και άγνωστες ποικιλίες.

Είχε και κάτι ποικιλίες πολύ παράξενες, σα διχασμένες προσωπικότητες:  πεπόνι μπανάνα (πεπόνι ή μπανάνα;), πιπεριές κατσίκες (τώρα θα βγει κάτι νηστίσιμο ή κάτι αρτίσιμο;) και άλλα παράξενα.

Αν δεν ξέρεις τι σημαίνει παραδοσιακές ποικιλίες, να σου πω απλά πως η ντομάτες που τρως κατά πάσα πιθανότητα είναι κάτι εξελιγμένο σε σχέση με τις ντομάτες που έτρωγε η γιαγιά σου ή η πεθερά σου. Από τις ντομάτες που έτρωγε η γιαγιά σου ή η πεθερά σου έχουν κρατηθεί κάποιοι σπόροι και πέρασαν από χέρι σε χέρι, και από μπαχτσεβάνη σε μπαχτσεβάνη και δεν εξελίχτηκαν με τη βοήθεια της γενετικής. Και αν πάρεις και σπείρεις ένα σπόρο από αυτούς θα πάρεις μία ντομάτα πολύ κοντά σε γεύση με αυτή που έτρωγε η γιαγιά σου ή η πεθερά σου. Άλλοι παράγοντες που διαφοροποιούν τη γεύση της ντομάτας σήμερα από την παλιά γεύση είναι το έδαφος, το νερό, το κλίμα, ο καιρός, ο ανάδρομος Ερμής κτλ.

Ας κλείσουμε το σημερινό μας ποστ με ένα παράδειγμα για να καταλάβεις ότι τα λαχανικά παλιά έμοιαζαν κάπως διαφορετικά. Αυτό μου μοιάζει με αγριόχορτο στη φωτογραφία είναι το μαρούλι φυτρωμένο από σπόρο του παλιού καλού καιρού. Δηλαδή, καμία σχέση με το πλατύφυλλο μαρούλι που θα δεις την Τετάρτη στη λαϊκή της Τούμπας, αλλά και σε άλλες λαϊκές.

Υ.Γ. Το Κηπολόγιο πήρε αρκετά σποράκια και να φυλάει προσεκτικά σε μικρά φακελάκια. Έφτιαξε και ένα σπορείο και περιμένει ευλαβικά πότε θα φυτρώσουν, και ακόμη αργότερα πότε θα κόψει ζουμερές ντομάτες να τις τρώει και να τρέχουν τα ζουμιά.